Djathi Feta: i Mirë apo i Keq?

Feta është djathi më i njohur në Greqi. Është djathë i butë, i bardhë, që ruhet në ujë të kriposur që është shumë kalorik dhe është një burim i shkëlqyeshëm i kalciumit.

Si pjesë e kuzhinës mesdhetare, ky djathë përdoret në të gjitha llojet e pjatave duke filluar nga mezet e deri në ëmbëlsira.

Këtu është gjithçka që ju duhet të dini për djathin feta.

Çfarë është djathi feta?

Djathi Feta është me origjinë nga Greqia.

Është produkt me origjinë të mbrojtur (POM), që do të thotë se vetëm djathi i bërë në disa zona të Greqisë mund të quhet “feta”.

Në këto rajone, feta bëhet me qumësht nga dhentë dhe dhitë të rritura me bari. Ky mjedis i veçantë është ajo që i jep djathit karakteristikat unike të tij.

Aroma e djathit Feta është e fortë dhe e mprehtë kur bëhet me qumështin e deles, por më i butë kur kombinohet me qumështin e dhisë.

Feta prodhohet në blloqe dhe është i butë në prekje. Megjithatë, mund të shkërmoqet kur pritet dhe jep një ndjesi kremoze në gojë.

Si prodhohet?

Feta e vërtetë greke bëhet nga qumështi i deleve apo përzierjes së qumështit të deleve dhe dhive.

Megjithatë, qumështi i dhisë nuk mund të jetë më shumë se 30% e përzierjes.

Qumështi i përdorur për të bërë djathin zakonisht pasterizohet, por gjithashtu mund të përdoret i papërpunuar.

Pasi qumështi pasterizohet, kulturat fillestare të acidit laktik shtohen për të ndarë hirrën nga gjiza, të cilat bëhen nga proteina kazeinë. Pastaj, fara e djathit shtohet për të vendosur kazeinë.

Pasi ky proces kompletohet, gjiza formohet nga kullimi i hirrës dhe vendosja e gjizës në kallëp për 24 orë.

Sapo gjiza të jetë e fortë, pritet në kube, kriposet dhe vendoset në fuçi prej druri ose kontejnerë metalikë deri në tre ditë. Më pas, blloqet e djathit vendosen në një tretësirë të kripur dhe vendoset në frigorifer për dy muaj.

Së fundi, kur djathi është gati të shpërndahet tek konsumatorët, paketohet në këtë tretësirë (të quajtur shëllirë) për të ruajtur freskinë.

Djathi Feta është i mbushur me ushqyes

Djathi Feta duket të jetë një zgjedhje e shëndetshme. Një porcion prej 28 gramësh siguron:

• Kalori: 74
• Yndyra: 6 gram
• Proteina: 4 gram
• Karbohidrate: 1,1 gram
• Riboflavin: 14% e KDR
• Kalciumi: 14% e KDR
• Natriumi: 13% e KDR
• Fosfori: 9% e KDR
• Vitamina B12: 8% e KDR
• Selen: 6% e KDR
• Vitamina B6: 6% e KDR
• Zink: 5% e KDR

Gjithashtu ka sasi të mirë të vitaminave A dhe K, folate, acid pantotenik, hekur dhe magnez.

Për më tepër, Feta është më e ulët në yndyrë dhe kalori sesa djathrat e moshuar si çedar ose parmesan.

28 gramë çedar ose parmesan përmban më shumë se 110 kalori dhe 7 gram yndyrë, ndërsa 28 gramë Fetë ka vetëm 74 kalori dhe 6 gram yndyrë.

Përveç kësaj, ajo përmban më shumë kalcium dhe vitamina B se djathërat e tjerë si mozzarella, ricotta, gjiza ose djathi i dhisë.

Feta mund të mbështesë shëndetin e kockave

Djathi duket të jetë burimi kryesor i kalciumit në dietat perëndimore.

Djathi Feta është burim i mirë i kalciumit, fosforit dhe proteinave, të gjitha të cilat janë provuar për të nxitur shëndetin e kockave.

Kalciumi dhe proteina ndihmojnë në ruajtjen e dendësisë së eshtrave dhe parandalimin e osteoporozës, ndërkohë që fosfori është një komponent i rëndësishëm i kockave.

Çdo porcion i fetës siguron pothuajse dy herë më shumë kalcium dhe fosfor, një proporcion që tregon të ketë efekte pozitive në shëndetin e kockave.

Për më tepër, qumështi nga delet dhe dhitë përmban më shumë kalcium dhe fosfor se qumështi i lopës. Prandaj, futja e djathrave si Feta në dietën tuaj mund t’ju ndihmojë të arrini marrjen e rekomanduar ditore të kalciumit.

Djathi Feta është i mirë për zorrët tuaja

Probiotikët janë baktere të gjalla dhe miqësore që mund të përfitojnë shëndetin tuaj.

Feta ka treguar që përmban Lactobacillus plantarum, e cila zë rreth 48% të baktereve të saj.

Këto baktere mund të ndihmojnë në promovimin e sistemit imunitar dhe shëndetit të zorrëve duke mbrojtur traktin e zorrëve nga bakteret që shkaktojnë sëmundje si E. coli dhe Salmonella.

Për më tepër, ato duket se rrisin prodhimin e përbërjeve që pengojnë përgjigjen inflamatore, duke siguruar përfitime anti-inflamatore.

Së fundmi, studimet e eksperimenteve në epruveta kanë treguar se bakteret dhe shtamet e tjera të majave të gjetura në këtë djathë mund të rriten në një pH të ulët, duke mbijetuar në kushte ekstreme në zorrë, si në prani të acid biliari.

Feta përmban acide yndyrore të dobishme

Acidi linoleik i konjuguar (ALK) është një acid yndyror që gjendet në produktet e kafshëve.

Është treguar se ndihmon në përmirësimin e përbërjes së trupit, zvogëlimin e masës së yndyrës dhe rritjen e masës së dobët trupore. ALK gjithashtu mund të ndihmojë parandalimin e diabetit dhe ka treguar efektet anti-kancer.

Djathërat e bëra me qumështin e deleve kanë përqendrim më të lartë të KLA-së se djathrat e bëra me qumësht nga lopët apo dhitë. Në fakt, djathi Feta përmban deri në 1.9% KLA, i cili përbën 0.8% të përmbajtjes së yndyrës.

Edhe pse përmbajtja e KLA-së zvogëlohet derisa përpunohet dhe ruhet, një studim ka treguar se përdorimi i kulturave bakteriale në prodhimin e djathit mund të ndihmojë në rritjen e përqendrimit të KLA-së.

Prandaj, ngrënia e djathit feta mund të kontribuojë në futjen e KLA-së dhe t’ju ofrojë të gjitha përfitimet që ofron.

Është interesante se Greqia ka incidencën më të ulët të kancerit të gjirit dhe konsumin më të lartë të djathit në Bashkimin Evropian.

Problemet e mundshme me djathin Feta

Djathi Feta është burim i mirë i ushqyesve. Sidoqoftë, për shkak të mënyrës së saj të prodhimit dhe llojeve të qumështit të përdorur, mund të ketë disa të meta.

Ai përmban sasi të larta të natriumit

Gjatë procesit të prodhimit të djathit, gjizës i shtohet kripë. Përveç kësaj, gjatë ruajtjes, blloku i djathit duhet të zhytet në një tretësirë deri në 7% të kripës.

Produkti përfundimtar është djathë i lartë në natriumi. Në fakt, djathi i fetës përmban 312 mg natriumi në një porcion prej 28 gramësh, që mund të përbëjë deri në 13% të KDR-së.

Nëse jeni i ndjeshëm ndaj kripës, një mënyrë e thjeshtë për të reduktuar përmbajtjen e kripës së këtij djathi është shpëlarja e djathit me ujë para se ngrënies.

Feta përmban laktozë

Djathrat e papjekur kanë tendencë të jenë më të larta në laktozë se djathrat e moshuar.

Meqë djathi feta është djathë i papjekur, ai ka një përmbajtje më të lartë të laktozës sesa disa djathëra të tjerë.

Njerëzit që janë alergjikë ose intolerantë ndaj laktozës duhet të shmangin ngrënien e djathrave të papjekur, duke përfshirë fetën.

Gratë shtatzëna nuk duhet të konsumojnë fetën e papasterizuar

Listeria monocytogenes është një lloj i baktereve që gjenden në ujë dhe tokë që mund të kontaminojnë të korrat dhe kafshët.

Gratë shtatzëna zakonisht këshillohen të shmangin konsumimin e perimeve dhe mishit të papasterizuar, si dhe produktet e qumështit të papasterizuar, sepse ato kanë potencial të jenë të ndotur me këto baktere.

Djathërat e bëra me qumësht të papasterizuar kanë rrezik më të lartë të bartjes së baktereve sesa djathrave të bëra me qumësht të pasterizuar. Ngjashëm, djathrat e freskët kanë rrezik më të lartë për ta mbajtur atë sesa djathrat e moshuar, për shkak të përmbajtjes më të lartë të lagështirës.

Prandaj, djathi feta i bërë me qumësht të papasterizuar nuk rekomandohet për gratë shtatzëna.

Si të hani djathë feta

Feta mund të jetë një shtesë e shkëlqyeshme për ushqimet tuaja për shkak të aromës dhe përbërjes së saj. Në fakt, grekët tradicionalisht e mbajnë atë në tavolinë për njerëzit që të shtojnë lirshëm gjatë ngrënies.

Këtu janë disa mënyra zbavitëse për të shtuar këtë lloj djathi në ushqimin tuaj:

• Mbi bukë: Vendosni feta mbi bukë, spërkateni me vaj ulliri dhe me kripë dhe piper.
• Mbi sallata: Hedheni feta të copëtuar në sallatë.
• Pjekeni në skarë: Pjekeni fetën në skarë, spërkateni atë me vaj ulliri dhe me piper.
• Me fruta: Krijo enë si sallatë me shalqi, feta dhe mentë.
• Mbi taco: Hedheni feta të copëtuar mbi taco.
• Në pica: Shtoni fetë dhe përbërës të copëtuar si domate, speca dhe ullinj.
• Në omelete: Kombino vezët me spinaq, domate dhe feta.
• Në makarona: Përdoreni atë së bashku me artiçoke, domate, ullinj, koper dhe majdanoz.
• Në patate: Provoni në patate të pjekura ose pure.

Mesazh për ta mbajtur mend

Feta është djathë i bardhë i kriposur me një teksturë të butë dhe kremoze.

Krahasuar me djathrat e tjerë, është i ulët në kalori dhe yndyrë. Ajo gjithashtu përmban sasi të lartë të vitaminave B, fosforit dhe kalciumit, të cilat mund të përfitojnë shëndetin e kockave.

Përveç kësaj, feta përmban baktere të dobishme dhe acide yndyrore.

Megjithatë, ky lloj i djathit është relativisht i lartë në natrium. Gratë shtatzëna duhet gjithashtu të sigurohen të shmangin fetën e papasterizuar.

Megjithatë, për shumicën e njerëzve, feta është krejtësisht e sigurt për t’u ngrënë. Për më tepër, mund të përdoret në një shumëllojshmëri të recetave, duke filluar nga mezet në ëmbëlsira.

Në fund të fundit, feta është një shtesë e shijshme dhe e shëndetshme për dietat e shumicës së njerëzve.