Bakteria Giardia Lamblia
Giardia Lamblia është një infeksion që mund të merrni në zorrën tuaj të vogël. Shkaktohet nga një parazit mikroskopik i quajtur Giardia lamblia.
Pasi që infektoheni me parazitin, ai jeton në zorrët tuaja. Ai kalon nëpër feces (jashtëqitje). Çdo gjë që vjen në kontakt me feces nga një person i infektuar ose kafshë mund të bëhet i kontaminuar.
Giardia lamblia është një nga shkaqet kryesore të diarresë në Shtetet e Bashkuara. Ajo mund të gjendet në të gjithë botën.
Simptomat e giardia lamblias
Diarreja është simptoma kryesore e giardia lamblias. Simptoma të tjera përfshijnë:
- fryerje
- gaz të zorrëve
- dhimbje barku
- të përziera
- humbje e oreksit
- temperature e ulët
- humbje peshe dhe humbje të lëngjeve trupore.
Simptomat shfaqen zakonisht 1-3 javë pas ekspozimit ndaj parazitit. Edhe pse këto probleme mund të jenë shumë të pakëndshme, sëmundja zakonisht nuk është e rrezikshme.
Çfarë shkakton Giardia Lamblian?
Paraziti giardia jeton në të gjithë botën në tokë, ushqim dhe ujë. Gjithashtu mund të jetojë në sipërfaqe që kanë ardhur në kontakt me mbeturinat njerëzore ose të kafshëve.
Mund të infektoheni nëse:
- Ju pini ujë të patrajtuar në natyrë. Shumë kafshë mbajnë Giardia në jashtëqitjen e tyre. Ata mund të paraqesin parazitin në lumenj, përrenj ose liqene. Uji i derdhur mund të duket i pastër dhe i sigurtë mirëpo nuk është ashtu me të vërtetë.
- Uji i qytetit tuaj u infektua nëpërmjet përmbytjeve të linjave të kanalizimeve ose rrjedhjes.
- Ju udhëtoni në një vend që nuk vlon ose trajton ujin e tyre.
- Ju gëlltitni ujin ndërsa notoni ose luani në një liqen, lumë ose përrua.
- Ju jeni të ekspozuar ndaj një personi tjetër që ka giardia lamblia.
- Ju hani ushqim të pazier ose të pagatuar që është i kontaminuar me parazit.
- Ju keni marrëdhënie seksuale anale të pambrojtura me një person me parazit.
Disa njerëz që marrin giardia lamblian nuk sëmuren. Por ata ende mund ta përhapin parazitin tek njerëzit e tjerë. Giardia lamblia mund të përhapet lehtësisht në qendrat e kujdesit ditor ose shtëpitë e pleqve. Është e rëndësishme që punëtorët të lajnë duart çdo herë pas ndërrimit të pelenave ose duke ndihmuar dikë të shkojë në banjo.
Si diagnostikohet Giardia Lamblia?
Për të diagnostikuar giardia lamblian, mjeku juaj do të dëshirojë që ju të jepni mostrat e jashtëqitjes (feces). Ai ose ajo mund të shikojë në mostra nën një mikroskop. Disa mostra mund të duhet të kontrollohen para se të bëhet diagnoza. Ndonjëherë teste të tjera mund të jenë të nevojshme.
A mund të parandalohet apo shmanget Giardia Lamblia?
Giardia Lamblia mund të parandalohet në shumë raste. Mënyrat më të mira për të shmangur atë janë:
- Tregohuni shumë të kujdesshëm me ujin që pini. Mos pini ujë nga lumenj, liqene ose përrenj.
- Kur kamponi, merrni ujë në shishe ose vloni ujin para se ta përdorni atë.
- Lani duart me kujdes me sapun dhe ujë disa herë në ditë.
- Kur udhëtoni, mos i lani dhëmbët ose lani enët me ujë që nuk është vluar.
- Qëroni frutat dhe perimet e pagatuara para se t’i hani ato.
- Mos hani ushqim të papërpunuar.
Nëse një person në familjen tuaj merr giardia lamblia, ka të ngjarë që të gjithë në shtëpinë tuaj do ta marrin, veçanërisht fëmijët. Larja e duarve është shumë e rëndësishme për të ndihmuar në parandalimin e përhapjes së sëmundjes.
Trajtimi i Giardia Lamblias
Nëse simptomat tuaja janë të lehta, zakonisht nuk do të duhet trajtim. Infeksionet e lehta mund të largohen më vete për disa javë. Nëse simptomat janë të rënda ose nuk largohen, ilaçet mund të përdoren. Njerëzit e infektuar që punojnë në një kujdes ditor ose shtëpi pleqsh mund të trajtohen gjithashtu me ilaçe. Kjo mund të ndihmojë në parandalimin e përhapjes së sëmundjes.
Ka shumë ilaçe që mund të përdoren për të trajtuar giardia lamblian. Një nga më të zakonshmet quhet metronidazol. Zakonisht merret 3 herë në ditë për 5 deri në 10 ditë. Efektet anësore mund të përfshijnë një shije metalike në gojë, vjellje, dhe një reagim të ashpër ndaj alkoolit. Është më e sigurt për gratë shtatzëna që të shmangin këtë trajtim.
Fëmijët më të vegjël se 5 vjeç mund të trajtohen me furazolidone. Ky ilaç ka më pak efekte anësore dhe vjen në formë të lëngshme. Giardia lamblia përhapet shumë lehtë. Zakonisht është më mirë nëse një familje e tërë trajtohet në të njëjtën kohë.
Në shumicën e rasteve, mjeku juaj do të dëshirojë të kontrollojë një mostër të jashtëqitjes pas trajtimit për t’u siguruar që ilaçi ka funksionuar. Ndonjëherë mund t’ju duhet të merrni ilaçe për një kohë më të gjatë. Ose doktori juaj mund të dëshirojë që të merrni një ilaç tjetër për një shërim të plotë.
Është e rëndësishme që të trajtoheni për dehidratim kur keni giardia lamblia. Gratë shtatzëna dhe foshnjat kanë më shumë gjasa të dehidratohen kur kanë diarre. Dehidrimi mund të jetë fatal për foshnjat. Bisedoni me mjekun tuaj për mundësitë e trajtimit nëse foshnja juaj ka giardia lamblia.
Të jetosh me Giardia Lamblia
Telefononi mjekun tuaj nëse keni diarre, fryerje dhe të përziera për më shumë se një javë. Giardia lamblia është e pakëndshme, por zakonisht nuk është e rrezikshme. Sapo të fillojë trajtimi me ilaçe, mund të shëroheni për rreth një javë. Nëse nuk trajtohet, simptomat mund të zgjasin 6 javë ose më shumë.
Ashtu si me çdo sëmundje, mund të ndodhin komplikime. Këtu përfshihen:
- Dehidratimi – humbet shumë ujë dhe lëngje të tjera në trupin tuaj.
- Absorbimi i keq – kur traktati i zorrëve nuk thith materie ushqyese të mjaftueshme nga ushqimi juaj.
- Humbja e peshës – diarre e tepruar mund të shkaktojë humbjen e peshës shumë shpejtë.
Telefononi mjekun tuaj nëse nuk jeni trajtuar për giardia lamblia, por jeni duke përjetuar ndonjë nga këto simptoma.
Pyetje që mund t’i bëni mjekut tuaj
- Familja ime po shkon në kampim. Si mund ta parandalojmë giardia lamblian?
- Çfarë duhet të bëjë në qoftëse mendoj se kam giardia lamblian?
- A parandalojnë giardia lamblian filterët e ujit?
- A ka ilaçe të cilat parandalojnë giardia lamblian? A ka ndonjë vaksinë për giardia lamblian?
- Cilat ilaçe trajtojnë giardia lamblian? A ka efekte anësore?
- Uji im vjen nga një bunar. A duhet ta testojë ujin tim?
- A mund të marrë giardia lamblian nga kafsha ime shtëpiake?