Bronkiti Akut: Simptomat, Diagnostifikimi dhe Trajtimi

Bronkiti akut është inflamacion i pemës bronkiale. Pema bronkiale përbëhet nga tuba që bartin ajrin në mushkëritë tuaja. Kur këta tuba infektohen, ata fryhen dhe formohet mukusi (lëngu i trashë) brenda tyre. Kjo e bën të vështirë për të marrë frymë.

Bronkiti akut zgjat vetëm një kohë të shkurtër (disa javë ose më pak). Bronkiti kronik zgjat shumë dhe mund të përsëritet. Zakonisht kjo shkaktohet nga irritimi i vazhdueshëm, si pirja e duhanit.

Simptomat e bronkitit akut

Simptomat e bronkitit akut mund të përfshijnë:

• dhimbje të fytit
• ethe
• kollë që sjell një mukus të qartë, të verdhë ose të gjelbër
• bllokimi në gjoks
• gulçim
• vështirësi në frymëmarrje
• të dridhura
• dhimbje trupi.

Kollitja juaj mund të zgjasë për disa javë ose muaj. Kjo ndodh pasiqë pema bronkiale merr një kohë për tu shëruar. Një kollë që zgjat mund të sinjalizojë një problem tjetër, si astma ose pneumonia.

Çfarë shkakton bronkit akut?

Viruset më së shpeshti shkaktojnë bronkit akut. Ata sulmojnë veshjen e pemës bronkiale dhe shkaktojnë inflamacion. Të njëjtat viruse që shkaktojnë ftohjen mund të shkaktojnë bronkitje akute. Ju mund të kapni një virus nga frymëmarrja ose nga kontakti në lëkurë. Ndërsa trupi juaj lufton këto viruse, shfaqen ënjtje dhe prodhohet mukus. Trupit tuaj i duhet kohë për të vrarë viruset dhe për të shëruar dëmtimin e tubave bronkiale.

Shkaqet më pak të njohura janë:

• Bakteret ose infeksionet fungale.
• Ekspozimi ndaj irrituesve, si p.sh tymi, pluhuri ose tymi, gjithashtu mund të shkaktojë bronkit akut. Ju jeni në rrezik më të madh nëse pema bronkiale tashmë ka dëme.
• Nëse keni GERD (sëmundje të refluksit gastro-ezofageal), i njohur edhe si urth, ju mund të merrni bronkit akut kur acidi i stomakut mbërrinë në pemën bronkiale.

Si diagnostikohet bronkiti akut?

Mjeku juaj mund të konfirmojë bronkitin akut. Ata bëjnë një ekzaminim fizik dhe shqyrtojnë simptomat e juaja. Ata mund të urdhërojnë një skanim me rreze X për të përjashtuar pneumoninë.

A mund të parandalohet ose shmanget bronkit akut?

Ju mund të ndihmoni në parandalimin e bronkitit akut duke qëndruar të shëndetshëm dhe duke shmangur mikrobet. Lani duart shpesh për të vrarë viruset. Nëse pini duhan, mbrojtja më e mirë kundër bronkitit akut është ta lini. Pirja e duhanit dëmton pemën bronkiale dhe ju vë në rrezik për infeksion. Pirja e duhanit gjithashtu ngadalëson procesin e shërimit.

Trajtimi i bronkitit akut

Shumica e rasteve të bronkitit akut mund të trajtohen në shtëpi.

• Pini lëngje, por shmangni kafeinën dhe alkoolin.
• Bëni pushim të mjaftueshëm.
• Merrni lehtësues të dhimbjes pa recetë mjeku për të reduktuar inflamacionin, lehtësimin e dhimbjes, dhe për të ulur temperaturën tuaj. Acetaminophen-i (Tylenol) gjithashtu ndihmon në lehtësimin e dhimbjeve dhe uljen e etheve tuaja.
• Përdorni ilaçe të kollitjes, nëse fëmija juaj është 6 vjeç ose më i vjetër.
• Rritni lagështinë në shtëpinë tuaj ose përdorni një lagështues ajri.

Mos e mbani brenda një kollë që sjell mukus. Ky lloj i kollës ndihmon në pastrimin e mukozës nga pema bronkiale. Nëse pini duhan, duhet ta lini. Kjo do të ndihmojë që pema bronkiale të shërohet më shpejt.

Antibiotikët nuk ndihmojnë në trajtimin e viruseve. Ata mund të ndihmojnë në trajtimin e rasteve të shkaktuara nga infeksionet bakteriale. Disa njerëz që kanë bronkit akut kanë nevojë për ilaçei që trajtojnë astmën. Ju mund të keni nevojë për këtë në qoftë se keni vështirësi në frymëmarrje. Mund t’ju ndihmojë të hapni tubat bronkiale dhe të pastroni mukozën. Zakonisht e merrni me një inhalator. Një inhalator spërkatë ilaçin në pemën tuaj bronkiale. Mjeku juaj do të vendosë nëse ky trajtim është i duhuri për ju.

Të jetosh me bronkit akut

Shumica e rasteve të bronkitit akut largohen vetë. Ju duhet të telefononi mjekun tuaj nëse:

• Ju vazhdoni të keni vështirësi në frymëmarrje dhe të kolliteni për më shumë se 2 javë, sidomos gjatë natës kur shtriheni ose kur jeni aktiv.
• Ju vazhdoni të kolliteni për më shumë se 2 javë dhe nëse i’u vije një lëng me shije të keqe  në gojë. Kjo mund të thotë që keni GERD. Kjo është një gjendje në të cilën acidi i stomakut futet në ezofagun tuaj.
• Kollitja juaj prodhon gjak, ndiheni të dobët, keni temperaturë të lartë dhe keni vështirësi në frymëmarrje. Këto simptoma mund të nënkuptojnë se keni pneumoni.

Pyetje që mundi ti bëni mjekut tuaj

• Çfarë po shkakton bronkitin akut?
• A ka ilaçe me ose pa recetë mjeku që mund të ndihmojnë në lehtësimin e simptomave të mia?
• A mund të infektojë të tjerët?
• A jam në rrezik për të marrë pneumoni ose infeksione të tjera të mushkërive?
• Çfarë duhet të bëj në qoftë se kolla ime nuk i përgjigjet trajtimit apo përkeqësohet?