Përdredhja e Kyçit të Këmbës: Simptomat, Diagnostifikimi dhe Parandalimi

Përdredhja e kyçit të këmbës është një ligament i shtrirë ose i shqyer në kyçin tuaj. Ligamentet lidhin kockat tuaja në nyje dhe i mbajnë ato nga lëvizja jashtë vendit. Ekzistojnë tre klasa të përdredhjes të kyçit të këmbës. Klasa 1 është e butë, klasa e 2 është e moderuar, dhe klasa e tretë është përdredhje e rëndë e kyçit. Shkalla e shtrembërimit bazohet në dëmtimin e ligamenteve. Nëse keni shtrembërim më të rëndë, mund të keni shqyer disa ligamente.

Simptomat e përdredhjes në kyçin e këmbës

Simptomat e përdredhjes së kyçit të këmbës përfshijnë:

• dhimbje apo butësi
• ënjtje
• nxirje
• ngurtësi
• ftohtësi ose mpirje në këmbët tuaja
• paaftësia për të ecur ose mbajtur peshën në këmbën tuaj.

Çfarë shkakton një shtrëngim në kyçin e këmbës?

Përdredhjet e kyçit të këmbës shpesh ndodhin gjatë aktivitetit fizik. Ndonjëherë ato mund të ndodhin kur ecni ose vraponi në një sipërfaqe të vrazhdë. Mund të biesh, të vendosësh kycin gabim ose ta kthesh këmbën gabimisht.

Si diagnostikohet një shtrëngim i kyçit të këmbës?

Mjeku juaj mund të diagnostikojë përdredhjen në kyçin e këmbës. Ata do të shqyrtojnë kyçin e këmbës dhe do të pyesin për simptomat dhe aktivitetin tuaj. Ata mund të marrin një radiografi për të konfirmuar nëse kyçi i këmbës është thyer ose jo. Sapo të diagnostikojnë shtrembërimin, ata do të përcaktojnë se çfarë grade është. Kjo do të luajë rol në llojin e trajtimit që merrni.

A mund të parandalohet apo evitohet shtrembërimi i kyçit të këmbës?

Ka mënyra për të ndihmuar në parandalimin e përdredhjes së kyçit të këmbës. Ju mund të bëni ushtrime për të forcuar kyçin tuaj dhe muskujt rreth tij. Këto stërvitje stabilizojnë kyçin dhe përmirësojnë ekuilibrin tuaj. Është gjithashtu e rëndësishme të zgjatëni muskujt para dhe pas ushtrimit.

Nëse ju keni pasur përdredhje në kyçin e këmbës apo jo më parë, përpiquni të mbani këpucë mbështetëse. Kjo ndihmon në parandalimin e këmbës nga përdredhja ose lëvizja e kyçit të këmbës nga vendit.

Si të trajtojë përdredhjen e kyçit të këmbës?

Ju mund të trajtoni shtrembërimin e kyçit të këmbës në shtëpi. Mjekët rekomandojnë qasjen e listuar më poshtë:

• Pushim: Të gjitha shtangimet e këmbëve kërkojnë një periudhë pushimi. Kohëzgjatja e kohës do të varet nga niveli i përdredhjes. Mjeku mund t’ju ndihmojë me një afat kohor. Përdorni paterica në qoftë se ajo dhemb për të vënë peshën në këmbë tuaj.
• Akull: Akulli ndihmon uljen e ënjtjes, nxierjes, dhimbjes, dhe spazmave të  muskujve. Vënia e akullit në kyçin e këmbës është i dobishëm, por duhet të jeni të kujdesshëm. Të ftohtët mund të dëmtojë nervat tuaja nëse ju lëni akull në vend për shumë gjatë. Ju duhet të përdorni akull vetëm për 20 minuta në kohë. Nëse lëkura juaj ndihet e mpirë, është koha për të hequr akullin. Përdorni trajtimet e akullit çdo 2 deri në 4 orë për 3 ditët e para pas lëndimit tuaj. Trajtimet me akull mund të përbëhen nga pako akulli, banja akulli, ose masazhet me akull.Për të bërë një pako akulli, pjesërisht mbushni një qese plastike me akull. Vendosni një shtresë të hollë dhe të lagur në kyçin e këmbës për të krijuar një shtresë midis lëkurës dhe akullit. Mbeshtjelleni një fashë elastike rreth paketës së akullit për ta mbajtur atë në vend.Për një banjë akulli, mbushni një kovë të madhe me ujë dhe akull. Vendoseni  kyçin e këmbës në kovë derisa lëkura fillon të ndihet e mpirë.Masazhet e akullta mund të funksionojnë mirë për zona të vogla. Ngrirja e ujit bëhet në gota polisteroli. Hiqni pjesën e sipërme të gotës larg akullit. Mbajeni fundin e mbuluar dhe ngadalë fërkojeni akullin mbi zonën e përdredhur në lëvizje rrethore. Mos e mbani akullin në një vend për më shumë se 30 sekonda.
• Kompresim: Ju mund ta mbështjelleni kyçin e këmbës tuaj të përdredhur për të shmangur ënjtje dhe nxrije. Ju mund të keni nevojë ta bëni këtë për disa ditë ose një javë pas lëndimit tuaj. Filloni duke prerë një jastëk në formë patkoi. Vendoseni këtë jastëk në pjesën e jashtme të kyçit tuaj në të dyja anët e këmbës suaj. Fundi i hapur duhet të kthehet nga kyçi. Pastaj mbështjelleni një fashë elastike, të tilla si një fashë Ace, në model “figurë-tetë”. Lëreni thembrën tuaj të ekspozuar. Përforconi mbështjelljen tuaj me shirit ngjitës 21 x 2 inç mbi fashën elastike. Mjeku juaj mund t’ju tregojë se si ta bëni këtë. Ky kyç nuk duhet të mbështillet aq i ngushtë sa të shkurtojë rrjedhën e gjakut.
• Ngritje: Ngrini kyçin e këmbës në ose mbi nivelin e zemrës suaj. Kjo ndihmon në parandalimin e ënjtjes nga përkeqësimi dhe zvogëlimi i nxirjes. Mundohuni ta mbani këmbën tuaj të ngritur për rreth 2 deri në 3 orë në ditë.

Për të ndihmuar në lehtësimin e dhimbjeve, mund të merrni ilaçe pa recetë mjeku. Provoni acetaminofen (Tylenol) ose ibuprofen (Advil, Motrin, ose Nuprin).

Ju do të keni nevojë për trajtim shtesë kur përdredhja është më e rëndë. Mjeku juaj mund të ju jap një cizme ose mbështetëse ta veshni në kyçin tuaj. Kjo do të mbajë ligamentet dhe nyjet në vend, derisa të shërohen. Ato kufizojnë lëvizjen, siguron mbrojtje dhe ndihmon në uljen e dhimbjes. Ju mund të keni nevojë ta mbani atë për 2-6 javë.

Terapia fizike gjithashtu është një pjesë e rëndësishme e trajtimit të kyçit të këmbës. Shuma dhe kohëzgjatja e kohës do të varet nga shkalla e përdredhjes dhe gjendjes shëndetësore.

Të jetuarit me përdredhjen e kyçit të këmbës

Përdredhjet e kyçit të këmbës janë probleme të zakonshme, por ato shërohen. Sidoqoftë, mund të mos jeni në gjendje të ktheheni menjëherë në aktivitete normale. Do të varet nga klasa e shtrembërimit të kyçit të këmbës. Nëse shtrembërimi juaj është i butë, mund të jetë vetëm 1 deri në 3 ditë. Nëse shtrembërimi juaj është i moderuar ose i rëndë, mund të jenë disa javë. Mjeku juaj mund të ndihmojë në sigurimin e një afati kohor për gjendjen tuaj. Pasi të ktheheni, mund të keni nevojë të mbani një manzhetë të kyçit të këmbës ose fashë për mbështetje dhe mbrojtje.

Mjeku apo terapisti juaj gjithashtu do të sigurojë një listë të stërvitjeve të kyçit të këmbës për të bërë. Kjo do të ndihmojë në forcimin e muskujve tuaj dhe në parandalimin e shtrembërimeve të ardhshme. Provoni ushtrimet e mëposhtme:

• Rrathë të kyçit: Uluni në dysheme me këmbët të shtrira para jush. Leviz kyçin e këmbës nga njëra anë në tjetrën, lart e poshtë, dhe rreth në qarqe. Bëni 5 deri në 10 qarqe në çdo drejtim të paktën 3 herë në ditë.
• Shkronja alfabetike: Duke përdorur gishtin e madh të këmbës si një laps, shkruani shkronjat e alfabetit në ajër. Bëni tërë alfabetin 2 ose 3 herë.
• Ngritja e gishtave: Përkul gishtat e këmbës përsëri në drejtim të trupit, duke i mbajtur gjunjët sa më drejtë të mundeni. Mbajini për 15 sekonda. Bëni këtë 10 herë.
• Ngritja e thembrës: Drejtoni gishtat e këmbës në drejtim të kundërt me ju, duke mbajtur gjunjët tuaj sa më drejtë që mundeni. Mbajeni për 15 sekonda. Bëni këtë 10 herë.
• Brenda dhe jashtë: Kthejeni këmbën tuaj të dëmtuar brenda derisa të mos mund e ktheni më dhe mbajeni për 15 sekonda. Drejtoni përsëri këmbën. Kthejeni atë nga jashtë derisa të mos mund e ktheni më atë dhe mbajeni për 15 sekonda. Bëni këtë 10 herë në të dy drejtimet.
• Rezistenca brenda dhe jashtë: Uluni në një karrige me këmbën drejt përpara jush. Lidh fundet e një shiriti elastic të ushtrimeve për të formuar një nyjë. Mbështjell fundin e shiritit rreth karriges. Mbështjellni pjesën tjetër rreth këmbës tuaj të dëmtuar. Mbani thembrën tuaj në tokë dhe rrëshqisni këmbën nga jashtë dhe mbani për 10 sekonda. Vendos këmbën para jush. Rrëshqitni këmbën tuaj dhe mbajeni për 10 sekonda. Përsëriteni të paktën 10 herë çdo drejtim 2 ose 3 herë në ditë.
• Hapi: Vendosni këmbën tuaj të lënduar në shkallën e parë të një shkalle dhe këmbën tjetër në tokë. Ngadalë drejtoni gjurin e këmbës suaj të dëmtuar, duke hequr këmbën tjetër nga toka. Kthehu në pozicionin tuaj fillestar. Bëni këtë 3 deri në 5 herë të paktën 3 herë në ditë.
• Ulja dhe ngritja në këmbë: Uluni në një karrige me këmbët tuaja në tokë. Ngadalë ngrini thembrat duke mbajtur gishtat në tokë. Kthejeni këmbët tuaja në dysheme. Përsëriteni 10 herë të paktën 2 ose 3 herë në ditë. Ndërsa forcoheni, mund të qëndrosh në këmbë në vend që të ulesh në një karrige dhe të ngresh këmbë.
• Ushtrimet e balancit: Qëndroni dhe vendosni një karrige pranë këmbës suaj të palënduar për t’ju balancuar. Për të filluar, qëndroni në këmbën tuaj të dëmtuar për 30 sekonda. Ju mund ta ngrini ngadalë këtë deri në 3 minuta përjëherë. Përsëriteni të paktën 3 herë në ditë. Për të rritur vështirësitë, përsëritni me sy të mbyllur.

Pyetje per mjekun tuaj

• Çfarë niveli të shtrembërimit të kyçit të këmbës  kam?
• A do të duhet të vendos ndonjë manzhetë, çizme ose mbështetëse? Nëse po, për sa kohë?
• Kur mund të kthehem në aktivitetet e mia të rregullta?
• Përveçse të bëj stërvitje të veçanta, si mund të parandaloj përsëritjen e përdredhjes së kyçit të këmbës?