Hiperplasia Prostatike Beninje (HPB): Simptomat, Diagnostifikimi dhe Parandalimi

Hiperplasia beninje e prostatës (HPB) është një gjendje që ndikon në gjëndrën e prostatës tek meshkujt. “Hiperplasia” nënkupton zgjerim. “Beninj” do të thotë se zgjerimi nuk është shkaktuar nga kanceri ose infeksioni.

Prostata ndihmon në prodhimin e spermës. Ajo gjendet midis fshikëzës (ku mbledhet urina) dhe uretrës (nëpër të cilën kalon tubi i urinës). Me plakjen e meshkujve, gjëndra e prostatës rritet ngadalë. Ndërsa bëhet më e madhe, mund të shtypë uretrën. Kjo mund të bëjë që rrjedha e urinës të jetë më e ngadalshme dhe më pak e fuqishme.

Simptomat e HPB-së

Shumica e simptomave të HPB-së fillojnë gradualisht. Ato përfshijnë:

• Nevojën për t’u zgjuar më shpesh gjatë natës për të urinuar.
• Nevojën për të zbrazur fshikëzën më shpesh gjatë ditës.
• Vështirësinë në fillimin e urinimit
• Kullimin pas përfundimit të urinimit.
• Zvogëlimin e madhësisë dhe fuqisë së rrjedhjes së urinës.
• Mospërmbajtje ose mungesë kontrolli mbi urinimin.

Këto simptoma mund të shkaktohen edhe nga gjëra të tjera përveç HPB-së. Ato mund të jenë shenja të sëmundjeve më serioze, siç është infeksioni i fshikëzës ose kanceri i fshikëzës.

Tregoni mjekut tuaj nëse keni ndonjë nga këto simptoma. Ai ose ajo mund të vendosë se cilat teste duhet të përdorni për të gjetur shkakun e mundshëm.

Çka e shkakton HPB-në?

Shkaku i saktë i HPB-së nuk kuptohet mirë. Duket se ka të bëjë me plakjen. Rreth 50% e meshkujve mbi moshën 50 vjeç kanë HPB. Deri në 90% e meshkujve më të vjetër se 80 vjeç kanë atë.

Faktorët e mëposhtëm mund të rrisin rrezikun e HPB-së:

• mosha 40 vjeç ose më e vjetër
• historia familjare e HPB
• obeziteti
• zemra dhe sëmundjet qarkulluese
• diabeti tip 2
• mungesa e ushtrimieve
• mosfunksionimi erektil

Si diagnostikohet HPB-ja?

Mjeku juaj do të marrë një histori të plotë të simptomave tuaja. Pastaj ai ose ajo do të bëjë një analizë të zorrës së trashë për të kontrolluar prostatën tuaj. Ata do të vendosin një gisht të mveshur me dorezë dhe të lubrifikuar në rektumin tuaj për të ndier madhësinë e gjëndrës së prostatës.

Për të siguruar që problemi i prostates suaj është beninj, mjeku juaj mund të bëjë teste të tjera. Ai ose ajo mund të testojë urinën tuaj për shenja të infeksionit. Ata mund të bëjnë një test gjaku. Një analizë me ultratinguj ose një biopsi e prostatës mund t’i ndihmojë gjithashtu që të bëjnë një diagnozë.

A mund të pengohet ose shmanget HPB-ja?

Nuk ka asgjë që mund të bëni për të parandaluar ose shmangur HPB-në. Studimet e fundit kanë treguar se rritja e aktivitetit fizik mund të ndihmojë. Mund të ulë frekuencën e simptomave të HPB-së. Bisedoni me mjekun tuaj për të parë nëse një aktivitet ose plan ushtrimi është i përshtatshëm për ju.

Trajtimi i HPB-së

Trajtimi për HPB-në varet nga simptomat që keni dhe sa të ashpra janë. Mundësitë përfshijnë ndryshimet në stilin e jetës, medikamentet, procedurat minimale invazive dhe operacionin.

Ndryshimet e jetesës

Nëse simptomat tuaja janë të lehta ose vetëm pak të bezdisshme, zakonisht mund t’i kontrolloni me ndryshime të thjeshta. Ato perfshijnë:

• Reduktimin e marrjes së lëngjeve, sidomos para se të shkoni në shtrat ose të dilni në publik.
• Shmangien e kafeinës, alkoolit dhe ilaçeve që ju bëjnë për të urinuar.
• Trajnimin e fshikëzës tuaj për të mbajtur urinën më gjatë.
• Ushtrimi i muskujve së legenit.
• Parandalimi i kapsitjes.

Trajtimi

Mjeku juaj mund të përshkruajë ilaçe të ndryshme për të trajtuar HPB-në. Disa nga këto pakësojnë simptomat duke përmirësuar rrjedhjen e urinës ose reduktimin e bllokimit në fshikëz. Të tjera ilaçe ndalojnë rritjen ose zvogëlimin e prostatës. Ndonjëherë përdoret një kombinim i barnave të ndryshme. Mjeku juaj do të rekomandojë medikamente bazuar në simptomat dhe gjendjen tuaj.

Procedurat minimale invazive

Trajtimi minimalisht invaziv nuk përfshin operacionin. Shumica e këtyre trajtimeve përdorin nxehtësi për të shkatërruar indin e prostatës që shtypë në uretër. Zakonisht ato mund të kryhen nga mjeku juaj në zyrën e tij/saj. Shumica bëhen duke futur një kateter (një tub i hollë, fleksibël) përmes uretrës për të arritur në prostatës. Këto trajtime mund të kërkojnë anestezi lokale, rajonale ose të përgjithshme.

Këto trajtime lehtësojnë simptomat e HPB-së mirëpo nuk e kurojnë. Mjeku juaj do të marrë në konsideratë simptomat tuaja dhe shëndetin e përgjithshëm kur të vendosni se çfarë procedure duhet të keni.

Operacionet

Operacioni konsiderohet trajtimi më efektiv për HPB-në. Përdoret tek meshkujt të cilët kanë simptoma të forta që vazhdojnë pas përdorimit të trajtimeve të tjera. Kjo është gjithashtu mënyra më e mirë për të diagnostikuar dhe shëruar kancerin e hershëm të prostatës. Operacioni zakonisht bëhet përmes uretrës, duke mos lënë asnjë plagë. Operacioni ka rreziqe, të tilla si gjakderdhje, infeksion ose impotencë. Këto rreziqe janë përgjithësisht të vogla.

Të jetosh me HPB

HPB nuk është kërcënuese për jetën, por mund të jetë shqetësuese. Ka edhe disa komplikime që mund të ndodhin. Ato perfshijnë:

• pamundësinë për të urinuar
• mospërmbajtje
• gjak në urinë
• infeksionet e traktit urinar
• dëmtime të fshikëzës ose veshkave
• gurët e fshikëzës

Ndonjëherë njerëzit kanë simptoma urinare që nuk kanë lidhje me HPB -në. Ato mund të jenë shenjat e një gjendjeje më serioze, përfshirë kancerin e prostatës. Vizitoni menjëherë mjekun tuaj nëse vëreni ndonjë nga simptomat e mëposhtme:

• paaftësia e plotë për të urinuar
• nevoja e dhimbshme, urgjente dhe e shpeshtë për të urinuar
• gjak në urinën tuaj
• dhimbje në pjesën e poshtme të barkut dhe/ose traktit urinar
• ethe ose të dridhura së bashku me ndonjë nga simptomat e mësipërme.

Pyetje që mund t’i bëni mjekut tuaj

• Sa kohë do të zgjas trajtimi im?
• A është operacioni njëri nga opsionet?
• A do të ketë efekte anësore tjera?
• A do të thotë kjo se unë jam në rrezik më të lartë të zhvillimit të kancerit të prostatës?
• A ka ndonjë gjë që mund të bëj për të bërë urinimin më të lehtë?
• A mund të shkaktohen simptomat e mia nga diçka tjetër përveç HPB?
• A do të ketë ndonjë efekt anësor seksual të trajtimit tim?